« تحليل مهر از ديدار وزيرامورخارجه كشورمان به عراق» // پيدايش افقهاي تازه همكاري درسايه يك سفر ديپلماتيك

درروابط جمهوري اسلامي ايران با عراق شاخصه هايي چند حكمفرما ست كه موجب شده مناسبات دو كشور متمايز از روابط ساير كشورها همسايه عراق گردد.

بسته نشدن پرونده هشت سال جنگ بين دو كشور ، ايجاد بسترهاي لازم براي همكاريهاي اقتصادي و سفرهاي زيارتي و مسائلي همچون عدم مداخله در امور داخلي دوطرف، حساسيت كشورهاي منطقه و فرا منطقه نسبت به گسترش روابط مذهبي مردمان دو كشور ، حضور نيروهاي آمريكايي درعراق و ضديت آمريكا با ايران همگي پارامترهايي هستند كه در شكل گيري چارچوب روابط دو كشور دخيل خواهند بود.

در 20 سال گذشته حمايت جمهوري اسلامي ايران ازمردم عراق بويژه كردها و شيعيان عراق در زمان حكومت ديكتاتوري حزب بعث و بي طرفي ايران در حل و فصل منازعات دروني در دوران شوراي حكومت انتقالي ، برچسب مثبتي را در ذهن زمامداران كنوني عراق بر جاي گذاشته است. ضمن آنكه در چند سال اخير با شكسته شدن حصارهاي منفي ايدئولوژيكي گذشته ، پيوند عميقي  بين دو ملت ايران و عراق در حال برقراري است و اماكن مقدس مذهبي به عاملي استراتژيك در تحكيم روابط دو كشورتبديل شده است، امتيازي كه ساير كشورهاي همسايه عراق از ان عاري و يا كم نصيب هستند.

همچنين با نگاه به جغرافياي انساني و اجتماعي و اقليمي دو كشور و آرايش سكونتي آنها  متوجه مي شديم كه جلگه هاي حاصلخيز عراق و بيشتر مردماني كه در اين جلگه ساكن هستند بهتر مي توانند با مناطق برون مرزي شرقي خود ارتباط برقرار كنند تا نسبت به مناطق غربي ، جنوبي و شمالي خود.

مابين كشور عراق و همسايگان عربستاني  و سوري اين كشور يك نوار بياباني وسيع و با جمعيت كم وجود دارد كه داد و ستد تجاري بين كشورها را پر هزينه مي كند و در مناطق شمالي عراق هم وجود كوههاي مرتفع وهمچنين ممانعتي كه دولت تركيه در روابط گسترده كردهاي عراق  و تركيه بوجود آورده تبادل اقتصادي دو طرف را سخت تر كرده است.

از اينرو با فراهم شدن بسترهاي لازم براي همكاريهاي تجاري ، سطح روابط اقتصادي دو كشور ايران وعراق با توجه به پتانسيلهاي بالا نهفته در آن مي تواند به وضعيت معيشتي دو طرف تاثيرگذار باشد.

نكات فوق بيانگر آن است كه ما بين دو كشور امتيازات خاموش و نهفته بسياري وجود دارند كه براي فعليت يافتن بايد موانع موجود بر سر راه آن مرتفع شود.

سفر دكتر خرازي به عراق پس از تشكيل دولت جديد مي تواند سرفصل جديدي از روابط بين دو كشور را بازگشايي نمايد و بسياري معادلات بيروني را كه نسبت به گسترش روابط دو كشور خرسند نيستند ، در قالب يك گفتمان اصولي نقش بر آب كند.

درحاليكه 25 سال از زمان آغاز جنگ تحميلي بر عليه ايران مي گذرد و در اين مدت فرصتهاي مغتنمي كه درجهت همكاري و آباداني دو كشورمي توانست بكار آيد بواسطه منازعات ناسيوناليستي از بين رفته است ، جلوگيري از ايجاد يك فضاي  مسموم جديد بين دو كشور كه دست قدرت هژمون آمريكا در آن مشهود است يك ضرورت محسوب مي شود.

دولت آمريكا به دليل مخالفتهاي غيراصولي با جمهوري اسلامي ايران خواهان گسترش وعادي سازي روابط بين دو كشور نيست و بيم نفوذ ايران در عراق را دارد . اين نگراني در سخنان اخير رايس پس از ديدار از عراق به خوبي مشهود است كه در آن اظهارشده بود كه تحولات اخير جديد و به وجود آمدن يك حكومت دموكراتيك نبايد به نفع ايران تمام شود.

بنابراين سفر وزيرامور خارجه ايران و تداوم اين سفرها از سوي مقامات در آينده مي تواند بسياري از توطئه ها را كه از جانب قدرتهاي بيگانه طراحي مي شود ، خنثي و به بهبود روابط دو كشور در فاز جديد ساختار حكومتي عراق كمك كند.